Endometriozis hangi organlarda olur ve ne sıkıntılar yapar?
Tüm dünyada 200 milyon kadını etkileyen, en ciddi iş gücü kaybı ve okul devamsızlığı sebeplerinden bir hastalık olan endometriozis, salt pelvik çevresini değil, ulaşabildiği her organı etkileyebilir. Bu yazıda; sindirim sitemi, boşaltım sistemi, üreme sistemi, solunum sistemi ve sinir sistemi gibi endometrizis etkisi altında kalabilecek sistemleri, endoturkiye olarak sizlere derledik.
Bu sayfayı da incelemenizi tavsiye ederiz : Endometrizois Nedir?
Endometriozis çeşitlerinin ne olduğunu izah etmeden evvel, bir kez daha endometriozisin ne olduğunu hatırlamakta fayda var. Endometriozis, normal şartlar altında rahmin iç kısmını oluşturan, tıpta “endometrium” olarak adlandırılmış tabakanın rahim dışında bulunması, büyümesi sonucu gelişen ve sıklıkla ağrılı seyreden bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Daha bilimsel bir ifade ile endometriozis, rahim içindeki hücrelere benzeyen endometrial benzeri hücrelerin vücudun diğer bölgelerinde büyüdüğü kronik bir durumdur. Endometriozis, bazı kesimlerce yanlış algılanmasının aksine bir kanser çeşidi değildir; lakin endometriozis hastası bireylerde yumurtalık kanseri gelişme riski biraz daha yüksek olabilmektedir.
Peki ya endometriozis tedavisi nasıl olmaktadır?
Endometriozis tedavisi için ilaç, cerrahi ve tamamlayıcı tedavi olmak üzere üç şekilde yapıldığından bahsedebiliriz:
- İlaç tedavisi: Erken evredeki hastalıkta adet dönemlerindeki ağrıları önlemek ya da ağrı seviyesini olabildiğince aza indirgemek, adetleri düzene sokmak ve endometriotik odakları baskılamak amacıyla kullanılan başlıca ilaç gruplarının doğum kontrol hapları, progestinler, danazol ve GnRH analogları olduğundan bahsedilebilir.
- Cerrahi tedavi: Endometrioziste ağrıyı azaltmak ve fertilite (doğurganlık) potansiyelini arttırmak için cerrahiye de başvurulabilir. Ameliyatla endometriyotik dokuların çıkartılıp ilgili bölgede gelişmiş olan yapışıklıklar serbestleştirilir; burada nihai hedef, normal anatominin tekrar sağlanmasıdır.
- Tamamlayıcı tedaviler (fizyoterapi, psikoloji, tamamlayıcı tıp vb.)
Fizyoterapistler, akupunktur uzmanları, algologlar, beslenme uzmanları, homeopatlar ve psikologlar gibi diğer sağlık profesyonelleri ile görüşmek endometriozisli kişiler için çok yararlı olabilir. Bu tedavilere başlamadan önce doktorunuzla konuşmayı unutmayın.
Doktorunuz kas problemleriniz olduğunu veya mesane ve bağırsak problemleriniz olduğunu düşünürse sizi fizyoterapiste yönlendirebilir.
Klinik psikolog, kronik ağrınız varsa size en çok yardımcı olacak kişilerden biri olabilir. Psikoloğa yönlendirilirseniz, bunun nedeni doktorunuzun “her şey kafanızda olduğunu” düşünmesi değil, semptomlarınızla baş etmenin geleneksel yöntemlerinin sınırlı bir yardımı olmasıdır.Ağrı yönetiminde uzmanlaşmış bir Klinik Psikolog, kronik ağrı ile başa çıkmada yardımcı olduğu tespit edilen belirli stratejileri öğreterek ve ayrıca ilişkiler üzerindeki etki, stres, kaygı, depresyon ve ruh hali değişimleri gibi ilişkili sorunları yönetmek için stratejiler öğreterek yardımcı olabilir.
Endometriozis denince akla hemen ‘’ağrı yönetimi’’, ‘’fertilite’’, ‘’tedavi ‘’ gibi kavramlar geliyor. Ancak genellikle “endometriozis” kelimesini duyduğunuzda akıllara gelen son şey, getirdiği ekonomik yüktür.
Düzgün kariyere sahip olamamanın üstüne birde doktor randevuları, ilaçlar, takviyeler, ameliyatlar gibi tahmin bile edemediğiniz diğer her türlü faktörü eklediğinizde, endometriozis banka hesabınızı inanılmaz derecede zorlayabilir.
Bu yüzden ‘’ Endometriozis tedavisi finansal olarak herkes için daha erişilebilir olmalıdır’’
Biz, endotürkiye olarak, bunun için tedavi planlarının finansal yönetimlerinin ve çalışma saat ve şartlarının iyileştirilmesi için sizin de desteğinizle elimizden geleni yapacağız.
Endometriozis türleri aşağıdaki şekildedir:
- Kalın bağırsak endometriozisi
- Mesane endometriozisi
- Peritoneal endometriozis
- Karın duvarı endometriozisi
- Diyafragmatik endometriozis
- Apendiksin endometriozisi
- Siyatik endometriozis
- Torasik endometriozis
ENDOMETRİOZİS TÜRLERİ NELERDİR?
Endometriozis hangi organlarda olur ve ne sıkıntılar yapar?
Kalın bağırsak endometriozisi:
Kalın bağırsak endometriozisin ana semptomları, dışkılama sırasında ağrı ve aylık döngüler sırasında kabızlık gibi sindirim problemleridir. Makata doğru bağırsakta daralma (rektal pasajın daralması) ayrıca tanı konan kadınların yaklaşık %26.4’ünde görülür. Derin infiltre endometriyal dokunun varlığından bağımsız olarak da maalesef bu darlık olabilir. Semptomlar sıklıkla irritabl barsak sendromu veya kanser şikayetlerini taklit eder. Ayrıntılı şikayet hikayelerine Endotürkiye’nin instagram ve twitter sayfalarından her zaman ulaşabilirsiniz.
Semptom şiddeti her zaman hastalık evrelemesi veya lezyon boyutu ile ilişkili olmayabilir. Bağırsakta saptandığında mutlaka diğer organlar da incelenir. Tanısı fizik muayene, ultrason ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi yöntemlerle bazen de kolonoskopi ile konur.
Mesane endometriozisi:
Endotürkiye olarak bize en çok gelen sorulardan biri de mesane endometrizosi ve semptomları hakkındadır.
Mesane endometriozisinin yeri ve boyutu hastadan hastaya önemli ölçüde değişebileceğinden semptomlar da değişir. Hastaların önemli bir kısmı, ilk teşhis edildiğinde sözde üriner depolama semptomları ile başvurur. Bunlar, mesane dolduğunda mesane tahrişi, hemen idrara gitme ihtiyacı hissi, ve ağrıdır. Daha az sıklıkla, hastalar idrarda kan da görülebilir. Bu şikayetler adet dönemleri ile örtüşüyorsa, adet öncesi, sırası ve sonrasında mutlaka mesane endometriozisinden şüphelenilmelidir.
Peritoneal endometriozis:
Peritoneal endometriozis, gerek Endotürkiye‘nin gerekse Endofoundation of Americanın en çok savunduğu, ultrason ya da MR sonuçlarına bakılarak “Bir şey yok” dense dahi şayet hastanın ağrı şikayetleri bulunuyor ise mutlaka araştırılmasını istediği konu diyebiliriz.
Peki ya “periton” nedir?
Periton, karın duvarınızı ve birçok organınızı kaplayan ince zarlı doku tabakasıdır. Organları toparlayan bir torba gibi düşünebilirsiniz.İçerisinde bulunan sıvı çamaşır makinesi gibi tim karın boşluğunuzu dolanır. Endometriozis olduğunda dokunduğu organa has şikayetler oluşturur. Doktorlar, özellikle lezyonlar pigmente değilse, özellikle erken evre vakalarda peritoneal endometriozisi tanıyamazlar. Peritoneal endometriozis, görüntüleme tetkiklerinde görülmediği için teşhis edilmesi zordur. Ne ultrason teknolojisi ne de daha kapsamlı MR muayenesi, peritonu içeren endometriozis belirtileri göstermez. Eksizyon cerrahisi ile laparoskopik görüntüleme ve eşlik eden bir patoloji raporu, peritoneal endometriozisin resmi olarak teşhis edilmesinin tek yoludur. Bununla birlikte, fizik muayenede şüpheli periton tutulumunu değerlendirmenin yolları vardır. Özellikle rektovajinal değerlendirmenin eşlik ettiği bir pelvik muayene, deneyimli bir jinekoloğun peritoneal endometriozise işaret edebilecek hassasiyet noktalarını belirlemesine yardımcı olabilir.
Karın duvarı endometriozisi:
Endotürkiye savaşçılarının hikayelerinde sık rastlayabileceğiniz bir konu olsa da nadirdir. Ameliyat yaralarında darbe olan yerlerde endometriozis oluşabilir. Genellikle adet zamanı morarıp büyüyüp ağrı yapan kitleler olarak kendini gösterir.
Diyafragmatik endometriozis:
Endotürkiye kurucuları olarak en hassas olduğumuz konulardan biri, diyafragmatik endometriozis’tir. Diyafragmatik endometriozis, toplam endometriozis tanılarının yaklaşık %1-1.5’inde görülümekte olup büyük ölçüde sessiz bekler. Ama bir sıkıntı yapacaksa bu genelde kaburgaların altında adetle başlayan sağ üst karın ağrısı, göğüs ağrısı, ağrılı nefes alma ve mide bulantısı olarak ortaya çıkar.
Apendiksin endometriozisi:
Apendiksin endometriozisi, hastalığın bir başka nadir şeklidir. Endometrioziste apendiksin tutulumu oldukça değişkendir. Her ay apandisit olmuşsunuz gibi kuvvetli bir ağrı ve bulantı bazen de siyah dışkılama olur. Bazen hastalık sessiz de olabilir. Endotürkiye‘nin diğer paylaşımlarından bağırsak sorunları ile bağlantısını da okuyabilirsiniz.
Siyatik endometriozis:
Siyatik endometriozis, siyatik sinirin etrafında yabancı endometriyal doku büyümeye başladığında ortaya çıkar ve bu da kasık, kalça ve bacak ağrısına neden olur. Klasik endometriozise benzer semptomlar gösterir. Ek olarak, yürüme kabiliyetini olumsuz etkileyen “ayak düşmesi” olarak bilinen bir duruma da neden olabilir. Tedavisi ve takibi multidisiplinerdir. Biz endotürkiye ekibi olarak her zaman cerrahisinden fizik tedavisine beslenmesinden psikolojik desteğine kadar yanınızdayız.
Torasik endometriozis:
Torasik endometriozis, katamenial pnömotoraks, hemotoraks veya hemoptizi ve akciğer nodülleri olarak ortaya çıkabilir. Bu ne demek derseniz adet döneminde burundan kanama kanlı balgam ve akciğer sönmesidir diyebiliriz. Saptanınca hem akciğer hem karından diyaframa ve çevresine bakılan bir ameliyat yapılır. Endotürkiye savaşçılarının hep anlattığı gibi yoğun kanamalar, kansızlık, ya da kullanılan ilaçlar da bazen benzer sıkıntılara yol açabilir o nedenle doktorunuzun bu şikayetlerle gittiğinizde bu ayrımı yapması çok kıymetli olacaktır.